Korzystanie z usług świadczonych przez notariusza może być umotywowane różnymi przyczynami. Może wynikać na przykład z chęci spisania testamentu czy umowy darowizny – powodów może być wiele, natomiast w ich wyniku bardzo często dochodzi do sporządzenia aktu notarialnego. W dzisiejszym artykule wyjaśniamy, czym jest akt notarialny, po co jest tworzony i co powinien zawierać, by był zgodny z prawem.
Czym jest akt notarialny i w jakim celu może być sporządzany?
Akt notarialny jest szczególnym dokumentem, który ma wysoką rangę dowodową: traktowany jest jak dokument urzędowy. Przedstawiciel kancelarii notarialnej (tj. notariusz) sporządza akt notarialny wtedy, kiedy wymaga tego prawo lub taka jest wola stron wnoszących o jego przygotowanie.
Akt notarialny sporządzany jest między innymi wtedy, kiedy małżonkowie chcą spisać małżeńską umowę majątkową, czyli tzw. intercyzę. Do przygotowania tego dokumentu bardzo często dochodzi także wtedy, kiedy dana osoba chce dokonać podziału swojego majątku – na przykład poprzez spisanie testamentu lub umowy darowizny. Formę aktu notarialnego powinno też przyjąć między innymi oświadczenie o dobrowolnym poddaniu się egzekucji, zrzeczenie się dziedziczenia czy umowa obligująca do zbycia spadku.
Co powinien zawierać akt notarialny, by był zgodny z prawem?
By akt notarialny mógł zostać uznany za zgodny z prawem, konieczne jest, by zawierał on kilka istotnych elementów. Kwestię tę precyzuję Prawo o notariacie, zgodnie z którym w akcie notarialnym powinny znaleźć się takie informacje jak:
- dzień, miesiąc i rok oraz miejsce sporządzenia aktu;
- imię, nazwisko i siedziba kancelarii notariusza, chyba że akt sporządziła inna upoważniona do tego osoba – wówczas konieczne jest dodanie imienia i nazwiska tej osoby;
- dokładne dane wszystkich osób obecnych przy sporządzaniu aktu (szczegółowe wytyczne zawarto w art. 92 Ustawy Prawo o notariacie);
- w wybranych przypadkach oświadczenie o obywatelstwie lub o byciu cudzoziemcem;
- oświadczenia stron;
- stwierdzenie, że akt został odczytany, przyjęty i podpisany;
- podpisy wszystkich osób biorących udział w akcie i podpis notariusza.
Warto przy tym dodać, że obowiązkiem notariusza jest zweryfikowanie tożsamości osób, które biorą udział w sporządzaniu aktu notarialnego, a także ich umocowania do wykonania konkretnych czynności. Notariusz musi zadbać o to, by akt został spisany zgodnie z prawem. Na koniec odczytuje sporządzony dokument i upewnia się, czy strony rozumieją i zgadzają się na zawarte w nim zapisy.
