Biegły jest specjalnym rodzajem świadka, który ma za zadanie przygotować ekspertyzę i przedstawić ją w formie pisemnej organom prowadzącym postępowanie karne. Stanowi dowód w sprawie i jest niezwykle istotna w polskim prawie karnym. Jak powinna wyglądać i kto może być biegłym?
Biegły – jak nim zostać?
Przede wszystkim opinia biegłego jest wykorzystywana do celów procesowych. W tym celu wykonuje się szereg różnych działań mających na celu ułatwienie biegłemu pracy. Kwestia powołania biegłego zwykle leży w gestii organów prowadzących – w przypadku postępowania przygotowawczego jest to prokuratura lub policja, w przypadku postępowania karnego jest to sąd. Opinia biegłego musi być wykonana ściśle z wytycznymi oraz nie zawierać elementów ją wykluczających.
Opinia biegłego
Sama opinia składać się musi z treści formalnej, a więc opisu badanego zjawiska oraz danych osoby ją wykonującej. Czasami jest to zespół lub instytucja. Wówczas na sprawozdaniu muszą pojawić się podpisy każdego z biegłych. Sprawę zawsze możemy skonsultować z Markiem Szymałą, specjalizującym się w zakładaniu spółek, jednak z wszechstronną prawną wiedzą. Opinia musi spełniać kilka warunków:
- a) nie może być wewnętrznie sprzeczna,
- b) musi być skonstruowana jasno i precyzyjnie,
- c) nie może zawierać oceny prawnej czynu, a jedynie wskazania zgodne ze stanem faktycznym.
Opinia ta nie może także być wykonywana przez osobę, która nie posiada ku temu predyspozycji.
Kiedy powołuje się biegłego?
Biegłego powołuje się zawsze, gdy wymaga tego sytuacja procesowa. Jest to osoba posiadająca wiadomości specjalne, a więc takie, których nie dotyczy notoryjność organów prowadzących postępowanie. Biegły jest powoływany przez sędziego na wniosek prokuratury lub obrony. Biegły może tworzyć opinię z punktu widzenia psychologicznego (ocena poczytalności), behawiorystycznego (profil psychologiczny), mechanicznego (np. biegły w zakresie badań wypadków samochodowych) czy medycyny sądowej (sekcja zwłok).
Przesłuchanie biegłego jako świadka
Biegły z urzędu nie staje się świadkiem, tworzy tylko odpowiednią ekspertyzę wykorzystywaną dla celów procesowych. Może być jednak wezwany na rozprawę w charakterze świadka. Takie działanie może być zainicjowane zarówno przez obronę, jak i przez prokuraturę. Powołanie jednego biegłego nie wyklucza powołania drugiego. Niedopuszczalna jest jednak superekspertyza, czyli dokumenty oceniający ekspertyzę innego biegłego. W takich wypadkach opinie są porównywane, a organ prowadzący decyduje o słuszności wniosków jednej z nich.
