Otóż poniżej zaprezentowana jest analiza różnych metod oszczędzania na emeryturę i stosowanych wówczas obciążeń podatkowych.
- Emerytury z ZUS
Podstawowy i obowiązkowy sposób oszczędzania na emeryturę. Środki gromadzone są automatycznie z obowiązkowych składek emerytalnych i wypłacane w formie świadczeń emerytom. Wypłata świadczeń podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym według skali podatkowej.
Część pieniędzy z ZUS może być jednak opodatkowana w inny sposób. Dotyczy to jednorazowej wypłaty na rzecz małżonka środków zgromadzonych na subkoncie w ZUS w związku ze śmiercią ubezpieczonego. Od tej kwoty pobiera się zryczałtowany podatek w wysokości 19%. Samo subkonto to wydzielona część konta osoby ubezpieczonej w ZUS na którą trafia część składki emerytalnej. Środki zgromadzone na tym subkoncie podlegają dziedziczeniu i tutaj też trafiły pieniądze z pierwszej transzy likwidacji OFE, jak i trafią te z obecnej.
- Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK)
Wprowadzone w tym roku w życie PPK wiążą się też z opodatkowaniem. Środki zgromadzone w PPK można wypłacić na 3 sposoby:
– wypłata
– wypłata transferowa
– zwrot
Wypłata możliwa jest w następujących wariantach:
– po ukończeniu przez oszczędzającego 60 roku życia (z czego 25% jednorazowo, a 75% w co najmniej 120 miesięcznych ratach)
– na wkład mieszkaniowy do kredytu (należy jednakże zwrócić w przeciągu 15 lat)
– w formie świadczenia małżeńskiego
– w przypadku choroby uczestnika lub członka jego rodziny
Z kolei wypłata transferowa jest możliwa w następujących wariantach:
– na inny rachunek PPK
– na rachunek terminowej lokaty oszczędnościowej uczestnika PPK w banku lub SKOK
– w przypadku śmierci uczestnika
Co do zasady wypłata środków zgromadzonych w PPK jest zwolniona z podatku dochodowego. Wyjątkiem są 2 sytuacje, gdy należy odprowadzić zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 19%:
– gdy uczestnik nie zwrócił w terminie wypłaconych środków na wkład mieszkaniowy
– jeżeli wypłata będzie realizowana w liczbie miesięcznych rat mniejszej od 120 bądź też jednorazowo
- Pracownicze Programy Emerytalne (PPE)
PPE są tworzone przez pracodawcę, a przystąpienie jest dobrowolne. Wypłata środków zgromadzonych w PPE odbywa się na podobnych zasadach, jak PPK. Zatem mówimy tutaj o wypłacie, wypłacie transferowej czy też zwrocie.
Wypłata środków zgromadzonych w PPE jest możliwa:
– na wniosek uczestnika po osiągnięciu przez niego 60 lat
– na wniosek uczestnika po przedstawieniu przez niego decyzji o przyznaniu prawa do emerytury i po ukończeniu przez niego 55 roku życia
– w przypadku ukończenia przez uczestnika 70 lat, jeżeli wcześniej nie wystąpił z wnioskiem o wypłatę środków, chyba, że wciąż pozostaje w stosunku pracy z pracodawcą prowadzącym PPE
– na wniosek osoby uprawnionej, w przypadku śmierci uczestnika
Z kolei wypłata transferowa możliwa jest na inny PPE, IKE lub Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) osoby uprawnionej, w przypadku śmierci uczestnika. Natomiast zwrot możliwy jest tylko wtedy, gdy pracodawca zlikwiduje program, a pracownik nie wskaże nowego rachunku.
Podobnie jak w przypadku PPK, wypłata środków zgromadzonych w PPE zwolniona jest z podatku dochodowego, chyba, że dochodzi do zwrotu zgromadzonych środków. Wówczas należy opłacić zryczałtowany, 19%-owy podatek.
- Indywidualne Konta Emerytalne (IKE)
To jest pewna szczególna forma oszczędzania na emeryturę, choć nie jest ona powiązana z wiekiem emerytalnym. Oszczędzać mogą tylko osoby indywidualne i nie jest to w żaden sposób powiązane z dopłatami od pracodawców. Wysokość wpłat dokonywanych na IKE w roku kalendarzowym nie może przekroczyć trzykrotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego na dany rok.
Wypłata środków z IKE następuje na wniosek osoby oszczędzającej, po spełnieniu następujących warunków:
– gdy osiągnął on wiek 60 lat lub nabył uprawnienia emerytalne i ukończył 55 rok życia
– dokonano wpłat na IKE w co najmniej 5 dowolnych latach kalendarzowych albo dokonano ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia przez oszczędzającego wniosku o wypłatę.
Wypłata może być w formie jednorazowej albo w ratach. Możliwa jest także wypłata transferowa, czyli tak naprawdę przesunięcie zgromadzonych oszczędności:
– z jednej instytucji prowadzącej IKE do innej instytucji prowadzącej IKE
– z IKE do PPE
– z PPE do IKE
– z IKE zmarłego oszczędzającego na IKE osoby uprawnionej
– z PPK zmarłego uczestnika na IKE jego małżonka lub osoby uprawnionej
Z IKE możliwym jest także zwrot zgromadzonych oszczędności.
Pod względem podatkowym oszczędzanie w IKE jest korzystne. Wypłata zgromadzonych środków przez oszczędzającego oraz wypłata transferowa nie są obciążone podatkiem dochodowym, o ile jednak oszczędzający gromadził środki tylko na jednym IKE.
Jeśli jednak dojdzie nie do wypłaty, ale zwrotu zgromadzonych środków, wówczas od ewentualnych zysków zostanie pobrany zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 19%. Jednakże może też się zdarzyć, iż umowa o prowadzenie IKE, zawarta z instytucją finansową, może zawierać terminy (nie dłuższe niż 12 miesięcy, licząc od chwili zawarcia), gdy dokonanie wypłaty bądź wypłaty transferowej, wiązać się będzie z koniecznością poniesienia dodatkowych opłat.
- Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE)
Podobnie jak w przypadku IKE, na IKZE wpłat może dokonywać tylko osoba indywidualna, a wysokość wpłat również jest ograniczona i wynosi 1,2-krotość przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego.
Z kolei wypłata z IKZE jest obwarowana spełnieniem 2 warunków:
– ukończone 65 lat
– dokonywanie wpłat na IKZE co najmniej w 5 latach kalendarzowych
Zasady wypłat, wypłat transferowych, zwrotów i opodatkowania są takie same jak w przypadku IKE.
Podsumowując, najbliższe kilka miesięcy będzie czasem podejmowania decyzji o sposobach i kierunkach przenoszenia oszczędności z likwidowanych OFE. Warto zatem pochylić się obecnie nad tym jakie mamy możliwości, ale też i z jakimi opłatami i podatkami musimy się liczyć. To od tej decyzji zależeć będzie bowiem w dużej mierze stan środków zgromadzonych w momencie przechodzenia w wiek emerytalny.
Artykuł dotyczący odkładania pieniędzy na emeryturę powstał przy wspólpracy z darmowym portalem Szukam Pracy, gdzie znajdą państwo oferty pracy w Polsce oraz za granicą.
